1. Ceny transferowe 2024
Ceny transferowe są ważną częścią zarówno polskich jak i międzynarodowych regulacji podatkowych.
Ceny transferowe dotyczą rozliczeń (cen) ustalanych w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi i nakładają na takie podmioty szereg dodatkowych obowiązków dokumentacyjnych i sprawozdawczych.
Podstawowymi kryteriami powodującymi powstanie powiązań są:
- bezpośredni lub pośredni udział wynoszący co najmniej 25%: udziałów w kapitale, udziałów w zyskach lub praw głosów w organach podmiotu,
- związki małżeńskie i rodzinne,
- zdolność do wpływania przez osobę fizyczną na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez dany podmiot,
- bycie wspólnikiem spółki niemającej osobowości prawnej,
- posiadanie zagranicznego zakładu.
2. Ceny transferowe definicja
Wszelkie transakcje zawierane przez podmioty, pomiędzy którymi występuje przynajmniej jedna ze wskazanych zależności stanowią tzw. transakcje kontrolowane, a ustalane w nich ceny to tzw. ceny transferowe. Należy zaznaczyć, iż określenie „ceny transferowe” nie oznacza automatycznie, iż dana cena jest ustalona na poziomie nierynkowym, mającym za zadanie transfer zysków. Ceny transferowe to po prostu ceny stosowane w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Transakcje takie są przedmiotem zainteresowania władz podatkowych. W przypadku, gdy transakcje spełniają określone warunki (np. dotyczące wartości) powodują obowiązek przygotowania dokumentacji cen transferowych oraz obowiązki sprawozdawcze.
Dlaczego ceny transferowe budzą takie duże zainteresowanie? Wyobraźmy sobie transakcję, w której polska spółka – córka zagranicznego podmiotu działa jako dystrybutor produktów zagranicznego podmiotu. W zamian za pełnione funkcje dystrybucyjne otrzymuje stałe wynagrodzenie ustalone jako 3% przychodów ze sprzedaży (ceny transferowe – ceny zakupu towarów przez polską spółkę są odpowiednio ustalane aby zapewnić polskiej spółce osiągnięcie takiej rentowności). Załóżmy, że spółka osiągnęła w pewnym roku przychody ze sprzedaży na poziomie 100 milionów złotych. W trakcie kontroli władze podatkowe stwierdziły, iż rynkowy poziom wynagrodzenia takiego podmiotu powinien wynosić nie 3% lecz, na przykład, 4% osiągniętych przychodów. Zmiana o zaledwie 1 punkt procentowy przekłada się na oszacowany dodatkowych dochód w wysokości 1 miliona złotych! A to doszacowanie zaledwie za jeden rok podatkowy (władze podatkowe mogą łatwo rozszerzyć zakres i skutki takiej kontroli na pozostałe 5 lat) i przykład bardzo symbolicznego „podniesienia” wynagrodzenia. W rzeczywistości tego typu doszacowania potrafią być znacznie bardziej dotkliwe i mogą dotyczyć nie tylko jednej transakcji, lecz wielu różnych realizowanych przez podmioty powiązane. Z tego względu ceny transferowe są tak istotnym obszarem zainteresowania władz podatkowych oraz zarządów spółek.
O tym jak ważne są ceny transferowe dla władz podatkowych świadczy również to, jak dużo i często zmienia się w tym obszarze w zakresie wprowadzania nowych regulacji i obowiązków.
Od 1 stycznia 2019 r. weszły w życie całkowicie nowe przepisy w zakresie cen transferowych, które wprowadzają nowe zasady, obowiązki, kary ale i zwolnienia.
W artykule przedstawiamy jedynie podsumowanie najważniejszych przepisów. Pełne omówienie nowych przepisów znajduje się w naszym przewodniku, który mogą Państwo pobrać klikając w link. Zachęcamy do pobrania przewodnika i zapoznania się z kompletem informacji na temat aktualnych wymogów.
4. Ceny transferowe limity 2024
Od 1 stycznia 2019 r. obowiązują limity wartości transakcji przedstawione w tabeli.
Przekroczenie progu istotności (limitu) oznacza obowiązek przygotowania lokalnej dokumentacji cen transferowych obejmującej część opisową (dotychczasowa dokumentacja podstawowa), analizę cen transferowych (analiza weryfikująca rynkowy poziom cen) oraz sprawozdanie TPR.
Dalsze informacje dostępne są na stronie https://www.tpadvisory.pl/ceny-transferowe-limity/
Wartość transakcji (bez VAT): | Rodzaj transakcji: |
---|---|
10.000.000 PLN | towarowa |
10.000.000 PLN | finansowa |
2.000.000 PLN | usługowa |
2.000.000 PLN | inne |
2.500.000 PLN | transakcja finansowa zawarta z podmiotem z „raju podatkowego” |
500.000 PLN | transakcja inna niż finansowa zawarta z podmiotem z „raju podatkowego" |
5. Zwolnienie z obowiązków dokumentacyjnych
Nowe przepisy wprowadzają długo oczekiwane zwolnienia z obowiązków dokumentacyjnych dla transakcji kontrolowanych:
- Zawieranych przez podmioty krajowe – począwszy od 1 stycznia 2019 podmioty mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, z których każdy, łącznie spełnia w roku podatkowym następujące warunki:
- nie korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 6 (są to podmioty korzystające z ustawowego zwolnienia z podatku dochodowego takie jak np. jednostki budżetowe, państwowe fundusze celowe, itp.),
- nie korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 34 i 34a (podmioty działające w specjalnej strefie ekonomicznej lub korzystające z pomocy publicznej),
- nie poniósł straty podatkowej.
- Korzystających ze zwolnienia „safe harbours” dla usług o niskiej wartości dodanej albo dotyczących pożyczki, kredytu lub emisji obligacji – w przypadku spełnienia warunków określonych w ustawie.
- Polegających na dokonaniu „refaktury” wydatków poniesionych na rzecz podmiotu niepowiązanego, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
- brak wartości dodanej i marży lub narzutu zysku związanej z rozliczeniem,
- rozliczenie nie jest związane bezpośrednio z inną transakcją kontrolowaną,
- rozliczenie nastąpiło niezwłocznie po dokonaniu zapłaty na rzecz podmiotu niepowiązanego,
- podmiot powiązany nie ma siedziby w „raju podatkowym”.
- W przypadku gdy powiązania wynikają wyłącznie z powiązania ze Skarbem Państwa lub jednostkami samorządu terytorialnego lub ich związkami;
- W których cena została ustalona w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych;
- Objętych Uprzednim Porozumieniem Cenowym (tzw. APA);
- Między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową;
- Których wartość w całości trwale nie stanowi przychodu albo kosztu uzyskania przychodu (z wyłączeniem transakcji finansowych, transakcji kapitałowych oraz transakcji dotyczących inwestycji, środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych);
- I inne, dotyczące grupy producentów rolnych.
6. Dokumentacja grupowa
Dokumentację grupową przygotowują podmioty, które:
- należą do grupy, dla której jest sporządzane skonsolidowane sprawozdanie finansowe,
- skonsolidowane przychody grupy przekroczyły w poprzednim roku obrotowym kwotę 200.000.000 zł lub jej równowartość,
- konsolidowane są metodą pełną lub proporcjonalną, mają obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych.
Dalsze informacje dostępne są na stronie https://www.tpadvisory.pl/dokumentacja-cen-transferowych/
Dokumentacja grupowa może być sporządzona przez wyznaczony podmiot z grupy i przygotowana w języku angielskim. Tłumaczenie na język polski będzie wymagane na żądanie organu podatkowego.
7. Dokumentacja cen transferowych terminy
- Do końca dziesiątego miesiąca po zakończeniu roku obrotowego musi zostać przygotowana dokumentacja podstawowa oraz benchmarking study (analiza cen transferowych).
- Do końca jedenastego miesiąca po zakończeniu roku obrotowego należy złożyć sprawozdanie TPR (zawierające oświadczenie o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych oraz rynkowości stosowanych cen).
- Do końca dwunastego miesiąca po zakończeniu roku obrotowego należy przygotować dokumentację grupową.
- Termin na przekazanie dokumentacji wynosi 14 dni od dnia doręczenia żądania.
- Organ podatkowy będzie mógł żądać dokumentacji do transakcji/innych zdarzeń, których wartość nie przekracza ustawowych progów w terminie 30 dni od daty żądania.
8. Safe-harbours
Nowe przepisy po raz pierwszy wprowadzają instytucję safe harbours, która zapewnia podatnikom istotne korzyści:
- Transakcje objęte instytucją „safe-harbours” nie podlegają obowiązkowi sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych.
- Organy podatkowe nie weryfikują rynkowego poziomu cen w takich transakcjach (ale oczywiście mogą weryfikować czy transakcja spełnia warunki dla objęcia jej mechanizmem safe-harbours).
Mechanizmem tym objęte są:
- Usługi o niskiej wartości dodanej (więcej informacji dotyczących safe harbour dla usług o niskiej wartości dodanej)
- Pożyczki, kredyty, emisje obligacji (więcej informacji dotyczących safe harbour dla pożyczek)
spełniające określone warunki określone w ustawie i przepisach wykonawczych.
9. Reklasyfikacja transakcji
Nowe regulacje dają organom potężne narzędzie umożliwiające badanie czy podmioty niepowiązane zawarłyby daną transakcję kontrolowaną. Jeśli uznają, że podmioty niepowiązane takiej transakcji by nie zawarły lub zawarłyby inną transakcję, tzw. „transakcję właściwą” organ podatkowy może:
- określić dochód (stratę) podatnika bez uwzględnienia transakcji kontrolowanej lub
- określa dochód (stratę) podatnika z „transakcji właściwej” (zamiast transakcji kontrolowanej).
10. Oświadczenie o sporządzeniu dokumentacji
- Za lata podatkowe przed rokiem 2022, wszyscy podatnicy, którzy są zobowiązani przygotować lokalną dokumentację cen transferowych muszą dodatkowo złożyć oświadczenie, że:
- lokalna dokumentacja cen transferowych została sporządzona,
- ceny transferowe transakcji kontrolowanych objętych lokalną dokumentacją cen transferowych są ustalane na warunkach rynkowych.
- Oświadczenie podpisuje kierownik jednostki w rozumieniu ustawy o rachunkowości.
- Zgodnie z art. 56c Kodeksu karnego skarbowego podatnik jest zagrożony karą grzywny do 720 stawek dziennych w przypadku:
- nie złożenia oświadczenia
- złożenia oświadczenia po terminie
- poświadczenia w nim informacji niezgodnych ze stanem rzeczywistym
- Oświadczenie o sporządzeniu dokumentacji lokalnej oraz stosowaniu cen rynkowych należało złożyć do końca 9 miesiąca po zakończeniu roku obrotowego.
Uwaga: począwszy od 2023 roku nie składa się odrębnego oświadczenia. Oświadczenie o sporządzeniu dokumentacji i rynkowości stosowanych cen jest częścią sprawozdania TPR.
11. Sprawozdanie TPR
- Sprawozdania CIT-TP oraz PIT-TP zostały zastąpione przez nowe formularze sprawozdawcze TPR-CIT oraz TPR-PIT.
- Sprawozdanie wymaga przedstawienia szerokiego zakresu szczegółowych informacji dotyczących sytuacji finansowej podmiotu, rodzaju i wartości realizowanych transakcji kontrolowanych, informacji dotyczących cen lub rentowności transakcji, metod weryfikacji cen transferowych, itd.
- Wymagany zakres informacji jest bardzo szczegółowy – rozporządzenie Ministra Finansów wraz z objaśnieniami odnośnie sposobu wypełnienia formularza liczy 26 stron. Ponadto Ministerstwo Finansów opublikowało już cztery kolejne wersje dodatkowych objaśnień zawierających odpowiedzi na najczęstsze pytania, z których każde liczy po 70-80 stron.
- Sprawozdania są podstawą prac analitycznych dla Ministerstwa Finansów i są wykorzystywane do selekcji podmiotów do kontroli cen transferowych.
- Sprawozdanie TPR należy złożyć do końca jedenastego miesiąca po zakończeniu roku obrotowego.
- Informacja o sankcjach związanych z uchybieniem obowiązków w zakresie raportowania w zakresie TPR znajduje się na stronie dostępnej pod linkiem.
- O najnowszych zmianach w zakresie składania informacji o cenach transferowych TPR przeczytasz w tym miejscu oraz kolejnych artykułach publikowanych na na naszym blogu.
12. Raportowanie CBC-R oraz CBC-P.
Podobnie jak w latach wcześniejszych obowiązuje raportowanie CBC-R oraz CBC-P. Więcej informacji na ten temat znajduje się w przewodniku TP Advisory.
13. Ministerstwo Finansów o cenach transferowych
Aktualne informacje na temat cen transferowych publikowane są przez Ministerstwo Finansów na stronach serwisu https://www.podatki.gov.pl/ceny-transferowe/